Het komt voor dat je koi niet lekker in zijn of haar vel zit. Is de koi ziek dan is het heel vaak een infectieuze ziekte. Parasieten, schimmels, bacteriën en virussen vallen daaronder. Deze ziekten zijn besmettelijk. Als er één koi last van heeft, en men komt niet snel genoeg tot actie om dit te verhelpen, dan is de kans heel groot dat ook de rest van de Koi in je vijver er last van gaan krijgen. Echter heb je naast deze groep ziekten ook een aantal niet infectieuze ziekten. Een aandoening die dus niet besmettelijk is, maar wel erg vervelend kan zijn. In dit artikel bespreekt koidokter Maarten Lammens tumoren.
Hoe ontstaan tumoren?
Tumoren ontstaan ten gevolge van een gestoorde celinfectie, waardoor er een massale celdeling plaatsvindt. Tumoren zien we de laatste jaren meer en meer optreden bij vijvervissen. Ze komen voornamelijk voor bij oudere vissen, meestal ter hoogte van de huid. Bij koi zien we nogal eens tumoren ter hoogte van de inwendige organen. Een eerste reden die het ontstaan van de tumoren in de hand werkt, is dat ons water steeds meer vervuild wordt door kankerverwekkende stoffen. Een tweede belangrijke reden is dat de vissen vaak behandeld worden. De meeste Japanse koi worden zowel in Japan als na aankomst in Europa verschillende malen behandeld tegen infecties. De meeste middelen (malachietgroen, formaldehyde, nitrofurantoine,…) zijn kankerverwekkend. Daarom nogmaals is het niet goed om enkele malen per jaar preventief te behandelen, maar enkel indien noodzakelijk na een juiste diagnose en met de juiste medicatie.
Welk onderscheid kan men maken tussen verschillende tumoren?
In de eerste plaats moet men onderscheid maken tussen goedaardige en kwaadaardige (sarcoma of carcinoma) gezwellen. Goedaardige gezwellen blijven ter plaatse omdat ze zeer goed ingekapseld zijn en niet zo agressief in groei. Een kwaadaardig gezwel daarentegen is niet zo goed omkapseld, zodat het heel makkelijk kankercellen verliest. Deze cellen komen in de bloedbaan terecht en zaaien uit naar andere organen. Deze uitgezaaide kankercellen noemt men ook metastasen en kunnen dan in andere organen beginnen te woekeren. Aan de hand van een cytologisch of histopathologisch onderzoek kan bepaald worden of het om een goedaardig of een kwaadaardig tumor gaat.
Er zijn een aantal infectieuze oorzaken van gezwellen, zijnde:
- parasieten (Myxozoa,…)
- bacteriën (mycobacterium,…)
- schimmels (dermocystidium,…)
- virussen (karperpokken,…)
De meest voorkomende niet infectieuze tumoren bij koi zijn:
- huidtumoren (papilloma, melanoma, slijmbekerceltumor, lipoma, fibroma,…)
- levertumoren (hepatocellulair, carcinma, cholangiocarcinoma,…)
- ovariumtumoren (teratoma, granulosacel tumor, fibroma,…)
- niertumoren. Deze tumoren gaan vaak samen met cysten (cystoma), gevuld met vocht.
Behandeling
Aangezien bestraling bij een vis praktisch onmogelijk lijkt, is een operatie vaak de enige kans op overleven. Indien we tijdens een operatie zien dat er reeds verschillende organen aangetast zijn, gaat het waarschijnlijk om een kwaadaardige tumor en is de kans dat de tumor zich opnieuw ontwikkelt na de operatie groot. De prognose is in dit geval zeer slecht. Wanneer het gaat om een goedaardige tumor die goed omkapseld is in één orgaan, dan hangt de prognose af van welk orgaan er aangetast is. Indien bijvoorbeeld het ovarium of slechts een deel van de lever of nier is aangetast, is het wel degelijk mogelijk een tumor met langdurig succes te verwijderen.
